Sticky: De Katernen

Onderweg maken we kleine katernen.
Vol verhalen en verbeelding over onderweg zijn.
Over de kunst van overleven in barre tijden.
Van mensen ooit gevlucht of nog nooit.
Het kan anders en mag inspireren.

Van deze bundel bestaan 250 genummerde exemplaren. Met een donatie van 60 euro per jaar maak je ruimte voor verhalen en beelden die gehoord en gezien moeten worden. Gewoon ouderwets in een mooi boekje. Waarvan je ieder jaar een of twee nieuwe krijgt, tot je elastiek bijna knapt en je af en toe zo’n boekje aan iemand geeft.

Nieuw katern: Crisis

Door Parisa Akbarzadehpoladi –

Zet dan een voet
voor de ander
daar ergens
is een einde

– Parisa Akbarzadehpoladi is kunstenares, fotograaf, vormgever. Ze geeft workshops zakelijk tekenen en zet zich actief in voor vrouwenrechten. In 2021 ontving ze een Vrouwendag Rotterdam Award in de categorie Kunst & Cultuur.
De tekeningen van Parisa zijn zowel surrealistisch als kubistisch. Haar werk nodigt ons uit te spreken over angst, pijn en liefde en ons verlangen naar dat oord van de liefde levend te houden.

Onderweg

Fleur tekende, Fronnie schreef –

“Ik schrijf en ik teken en bij alles heb ik het scherpe bewustzijn hoe het is voor de mensen onderweg die aan de andere kant van de grens geboren zijn. Het is goed om op die grens te zijn. Het is de werkelijkheid in de ogen kijken. Zoals de mensen in Sicilië de mensen op de boten in de ogen kijken en de doden begraven. Doe doe je als je op de grens van Europa woont.”

Fleur tekent en schildert, ontwerpt en geeft haar betrokkenheid bij en met vluchtelingen en asielzoekers vorm in concrete projecten. Ze heeft verschillende kunstprojecten in asielzoekerscentra opgezet via De Vrolijkheid, Meneer de Leeuw en de Refugee Company. Voor OndertussenOnderweg maakte ze samen met Fronnie Biesma een omgekeerde reis naar Sicilië. Ze ontmoetten en zagen. Aan de kust waar mensen op de vlucht Europa bereikten of onderweg verdronken. Het schuldige landschap.

Een doodgewone wereld

Door Chris Keulemans –

“Een oorlog is eigenlijk niet spectaculair. Afgezien van die enkele bom gaat het meeste in stilte kapot. Energietoevoer, communicatie met de buitenwereld, toekomstverwachtingen, vertrouwen in je buren. Soms zou je bijna vergeten dat de oorlog nog bestaat. Hij kan zich tijdelijk verplaatsen, naar een andere frontlijn, naar kelders of vergaderkamers. Maar ook dan blijven de dingen kapotgaan. Een straat in oorlogstijd, vooral in zo’n sluipende, haast afwezige oorlog, is als een bejaarde die zich uitkleedt. Dat gaat heel langzaam. Wat je ziet verschijnen wordt steeds kwetsbaarder. De kleur is van het lichaam geweken. Het staketsel komt bloot te liggen. Het is rimpelig en ongespierd. Niet alles werkt meer. Schuldig is het niet, kwaad kan het nauwelijks nog, maar het moment is voorbij dat je je hoop erop mag vestigen.”
Chris Keulemans is schrijver, journalist, reiziger en mede-initiatiefnemer van Ondertussen.

Ontwerp door Anush Martirossian.

Wij van het azc

Door George Tobal met illustraties van Fleur Bakker –

“Toen we als gezin weer moesten verhuizen, stonden we tegen over elkaar voor de witte bus die ons weg bracht naar een andere plek. Een afscheid.
Ik keek haar aan en zei: “Ik here op. Finish.”
Ze keek me aan en zei: “Nee. Tot ziens.”
“Tot ziens?”
“Ja. Tot ziens.”
“Goed. Tot ziens.””
George Tobal, theatermaker, schrijver, woonde 11 jaar in asielzoekerscentra in Nederland.
Rare Vogels

Door Senad Alic –

“Pas na een aantal maanden lukt het me om telefonisch contact te maken met mijn jongste broer. Op zijn tocht was hij ergens in Duitsland gestrand en ik in Nederland. Broer: “Ik heb een besluit genomen: ik ga naar Nieuw-Zeeland.” Ik: “Nieuw Zeeland. Waarom zo ver?” Broer: “Ver? Ver van wat?””

Senad Alic maakte een prentenboek voor kinderen en volwassenen. Vijftien werken vormen het residu van vijftien jaar reizen langs asielzoekerscentra in Nederland en vijftien jaar ontmoetingen met kinderen en volwassenen in die azc’s. Senad ziet de combinatie van autonoom werk en kunst maken met anderen als twee sporen van een trein: die kunnen parallel lopen en elkaar inspireren en aanvullen. Senad is sinds de oprichting verbonden aan de Vrolijkheid. Daarnaast is hij artistiek leider van De Werkelijkheid en ook curator van Podium Mozaïek.

De Overkant

Door Fronnie Biesma –

“De kinderen zeggen tegen alle buren goedemorgen, ze dachten even dat dat de naam van de buren was. Ze gaan nog niet naar school, spelen op straat en worden gepest door de andere kinderen in het dorp. Zouden die kinderen weten dat deze kinderen op een te kleine boot met teveel mensen dagenlang over de zee gevaren hebben, bang, in de armen van hun moeder en vader? De reis van Libië naar Catania, Sicilië, Italië. Dat ze gelukkig de boot twee dagen ervoor gemist hebben, omdat ze werden opgepakt en opgesloten. Dat iedereen van die boot verdronken is.”

Fronnie reisde langs asielzoekerscentra. Flarden en foto’s, fragmentatie.

Asielzoekerscentrum Slagharen

Door Olga Grigorjeva –

“Als mensen hoorden waar we naar toe moesten verhuizen glimlachten ze en sommigen zongen dan vrolijk: “Slag-haaaaaa-ren”. Raar, raar, raar, het is helemaal niet zo grappig o zo vaak met spullen en spulletjes op de trein te stappen en oude vrienden en kennissen achter te laten. De kinderen moeten naar een nieuwe school. Pff… Maar oké. We moeten eerst met een bus, dan de trein, nog een bus, een stukje lopen en daar dan eindelijk azc Slagharen. Ik kijk rond. Er is niets bijzonders op deze plek. Waarom reageerden mensen zo vrolijk. De volgende ochtend word ik wakker van rare geluiden: gillende mensen, hard gelach, muziek, clowns. In dit azc horen we de geluiden van een attractiepark en we gaan het ritme daarvan in ons leven volgen. Eerst vind ik het akelig die vrolijke geluiden in deze onvrolijke omgeving. Tot ik me realiseer dat het een geweldige metafoor is voor alles wat er in die maanden met mij gebeurt. Het gewone leven gaat vrolijk door alleen ik hoor er niet meer bij. Ik leef niet meer. Ik ben bezig met wachten.”

Olga schildert, tekent en maakt beeldhouwwerken en door middel van haar kunst verbindt ze mensen. Ze schreef en tekende een katern waarin ze haar ervaringen in het asielzoekerscentrum in Slagharen vormgeeft en vertaalt naar tips voor mensen die op de vlucht, in Nederland in een azc belanden.

Toen kinderen niet meer werden opgesloten

Liefdesgedicht
Jij hebt de dingen niet nodig
Om te kunnen zien
De dingen hebben jou nodig
Om gezien te worden
K. Schippers

Tekst, afbeeldingen en foto’s:
De kinderen die verbleven in de gesloten gezinsvoorziening in Zeist,
De kinderen uit de asielzoekerscentra, hun vriendjes en vriendinnetjes,
Gerard Kooistra, Monique Hoving, Fronnie Biesma, Saskia Cloosterman, Safaa Khazal –

Binnen hangen de wanden propvol kleurige schilderijtjes. Veel roze en rood. Hartjes met daarin de woorden ‘love’, ‘hope’ en ‘home’. De grijze buitenmuren van het terrein zijn bedekt met groene camouflagebladeren. Rond een binnenplaats met veel speel- en fitness toestellen staan een soort blokhutten. Binnen is er speelruimte met een playstation, veel speelgoed en boeken en een creatieve ruimte vol met glitters en andere materialen om te verven en te knutselen. Elk gezin heeft een eigen blokhut. De huisjes hebben namen als Mus, Merel en Vink. Het lijkt op een vakantiepark. Maar dan wel in afzondering. De metershoge muur en het schrikdraad laten niets aan de verbeelding over.

De Namen
Amoli
Ayat
Eli
Raed
Jasvinder
Jess
Saria
Stanisa
Margrita
Sinox
Ilona
Zahra
Temur
Imran
Fidon
Manuela
Sara
Alim
Ismut
Elena
Nihat
Adea
Pascal
Amin
Bilal
Kipra
Wajdihe

… en Wajdihe liet een schilderij achter en een briefje.

Het briefje
Ik ga u erg missen, ik hoop dat u het leuk gaat vinden met andere kinderen. Ik wens u veel geluk… en… ik wou nog zo graag zien hoe de schilderij was als hij af was…

Het schilderij
Het schilderij is bijna af met een groot vraagteken en een uitroepteken.
Een zon in de linkerbovenhoek, drie wolken aan de bovenkant, een ballon in de vorm van een hartje met daarin het woordje Love en drie bloemetjes en glimmende steentjes rond de tekst… Ik ben Wajdihe en dit gaat over mijn leven. Voel je je niet lekker en ben je niet blij dat je hier bent. Je wilt naar school maar dat kan niet. Omdat er geen school is. Dat gevoel heb ik ook gehad. Ik hoop dat alle mensen die hier komen een goede toekomst hebben. Ik ben bang over mijn toekomst. Maar God bestaat. Dus alle mensen moeten denken aan goede dingen.

Selvy

 
Selvy

Fotografie: Negin Zendegani – Tekst: Fronnie Biesma –

“Kinderen fotograferen als ze nog maar kort in Nederland zijn laat vooral zien wat het voor kinderen betekent op de vlucht te zijn. Kinderen zijn veerkrachtig. Dat zie je. Maar ook dat de onzekerheid, het anders zijn dan veel andere kinderen in Nederland, het steeds meer wisselen van een tijdelijk thuis in een azc, een sterke wissel trekt op deze jonge levens. Gewone kinderen in een bijzondere situatie.”

Negin Zendegani Beeldend kunstenaar, fotografe. Negin (Iran) kwam eind jaren ’90 naar Nederland. Ze volgde de Rietveld Academie en specialiseerde zich in fotografie tijdens de opleiding Vrije Kunst in Arnhem. Ze maakte series over vluchtelingen in Nederland, straatkinderen in Mongolië en de aanwezigheid van het communisme in het dagelijks leven in Vietnam. Voor OndertussenOnderweg fotografeerde ze kinderen in asielzoekerscentra.

p.s. Selvy dat ben jij, dan ben ik. Selvy is een oerpop, zoals kinderen een pop tekenen. De Vrolijkheid zorgde er in 2015 voor, toen ze 15 jaar bestonden, dat alle kinderen in asielzoekerscentra hun eigen Selvy kregen.

De foto’s van Negin verschenen op 19 juni 2015 in de Volkskrant
Download hier het artikel “De paradox die typisch Nederlands blijkt te zijn“ (pdf).


Berichten